Trong những tháng đầu năm, thị trường bất động sản (BĐS) đã dần sôi động trở lại, lượng khách hàng tìm kiếm và giao dịch cũng tăng dần. Lượng giao dịch BĐS đầu năm 2024 tăng gần 30% so với cuối năm 2023, hoạt động môi giới BĐS có sự thích nghi và phục hồi. Có tới 20-30% môi giới BĐS đã tái nhập cuộc trở lại; 30-40% môi giới và 70-80% các sàn giao dịch đã sẵn sàng tái nhập cuộc trở lại, đồng thời cũng đã có thêm nhiều sàn mới được thành lập, hoạt động.
Tuy nhiên, bên cạnh những kết quả đạt được, hoạt động môi giới cũng phải đối mặt với nhiều khó khăn, thách thức. Thị trường BĐS vẫn tồn tại nhiều khó khăn với nguồn cung còn hạn chế (số dự án hoàn thành, cấp phép mới, đủ điều kiện bán trong tương lai đều thấp hơn so với cùng kỳ năm 2023); lượng tồn kho BĐS còn nhiều (3.706 căn chung cư; 8.468 nhà ở riêng lẻ; 10.855 đất nền). Nguyên nhân do vướng mắc về pháp lý, vướng mắc trong triển khai thực thi, khó khăn trong nguồn vốn tín dụng, trái phiếu...
Hoạt động môi giới của các sàn và tổ chức môi giới cũng có nhiều khó khăn. Trong đó, có nhiều sàn giao dịch phải đóng cửa hoặc tạm dừng hoạt động; nhiều sàn BĐS phải thu gọn hoạt động, cắt giảm nhân sự, chi phí, hoa hồng tối đa để duy trì hoạt động.
Thị trường thanh lọc trên 50% doanh nghiệp và 70% người hành nghề môi giới BĐS. Ảnh: TL
Phó Chủ tịch Hội môi giới BĐS Việt Nam (VARS) Trần Minh Hoàng cho biết, sự đổ vỡ và mất niềm tin trên diện rộng của các chủ đầu tư đang tác động mạnh đến thị trường BĐS và tạo nên khó khăn chưa từng thấy cho nghề môi giới BĐS. Thị trường thanh lọc trên 50% doanh nghiệp và 70% người hành nghề môi giới BĐS.
Bên cạnh đó, việc thay đổi cấu trúc sản phẩm cân bằng giữa sản phẩm hiện hữu và sản phẩm hình thành trong tương lai sẽ giảm. Sản phẩm đầu cơ và tăng sản phẩm nhà ở thực sẽ tạo nên sự cạnh tranh làm giảm bớt số lượng các doanh nghiệp môi giới quy mô lớn và gia tăng số lượng các doanh nghiệp quy mô nhỏ hơn nhưng hoạt động chuyên nghiệp.
Ngoài ra, sự chuyển biến nhanh trong lĩnh vực công nghệ, ứng dụng AI cũng đặt ra yêu cầu trang bị kiến thức, kỹ năng ứng dụng các công nghệ này trong hoạt động tiếp thị, truyền thông, môi giới BĐS.
Siết chặt nghề môi giới
Vị Phó Chủ tịch VARS nhận định, Luật kinh doanh BĐS hiệu lực thi hành từ 1/8 quy định "Người hành nghề MGBĐS phải có chứng chỉ hành nghề và hoạt động trong một tổ chức được cấp phép hành nghề; phải đóng thuế đầy đủ và tham gia các khoá bồi dưỡng, đào tạo hàng năm".
Nhiều quy định mới trong luật mới sẽ tạo ra một môi trường pháp lý khác biệt đòi hỏi người hành nghề môi giới phải nhanh chóng cập nhật để bảo đảm chất lượng tư vấn, môi giới, phục vụ khách hàng và không vi phạm pháp luật mới thay đổi.
"Các biện pháp mạnh tay của cơ quan quản lý Nhà nước chấn chỉnh hành vi môi giới BĐS trái pháp luật (vụ Alibaba, Công ty Lộc Phúc) là tiếng chuông cảnh báo của chính quyền sẽ không nhân nhượng với việc môi giới không tuân thủ pháp luật, bất chấp quyền lợi, rủi ro cho khách hàng", ông nhấn mạnh.
Ông Hoàng Hải, Cục trưởng Cục Quản lý nhà và thị trường BĐS. Ảnh: Trọng Hiếu
Trong khi đó, ông Hoàng Hải, Cục trưởng Cục Quản lý nhà và thị trường BĐS (Bộ Xây dựng) nhấn mạnh một số nội dung mới trong Luật Kinh doanh BĐS mới có liên quan đến hoạt động môi giới BĐS.
Thứ nhất, bổ sung quy định cá nhân môi giới BĐS phải đáp ứng điều kiện phải hoạt động trong một doanh nghiệp kinh doanh dịch vụ sàn giao dịch BĐS hoặc một doanh nghiệp kinh doanh dịch vụ môi giới BĐS..
Thứ hai, bổ sung quy định sàn giao dịch BĐS trước khi hoạt động phải gửi hồ sơ đến cơ quan quản lý nhà nước về kinh doanh BĐS cấp tỉnh nơi có trụ sở chính của sàn giao dịch BĐS để được cấp giấy phép hoạt động.
Thứ ba, bổ sung quy định chi tiết hơn về các loại hợp đồng kinh doanh BĐS; bổ sung quy định sử dụng hợp đồng trong kinh doanh BĐS. Quy định chủ đầu tư dự án BĐS, doanh nghiệp kinh doanh BĐS phải thực hiện công khai các hợp đồng kinh doanh BĐS theo quy định của Luật Kinh doanh BĐS trước khi áp dụng.
Thứ thư, bổ sung quy định về công khai thông tin về BĐS đưa vào kinh doanh nhằm nâng cao tính công khai, minh bạch, an toàn, lành mạnh hoạt động kinh doanh BĐS
"Các quy định này góp phần minh bạch hóa, chuyên nghiệp hóa hơn nữa các hoạt động môi giới, giao dịch BĐS; phòng ngừa, hạn chế các bất ổn thị trường do các hoạt động môi giới, kinh doanh dịch vụ BĐS thiếu sự kiểm soát hiệu quả", ông Hải cho hay.